Dla Pacjenta
Wypoczynek w państwach UE/EFTA
Czemu warto zabrać EKUZ?
EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, potwierdzi Twoje prawo do leczenia w trakcie pobytu w innym niż Twoje państwie UE lub EFTA. Na jej podstawie będzie Ci przysługiwać leczenie:
- niezbędne i nieplanowane,
- w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej,
- udzielone, abyś nie musiał wracać do Polski i mógł kontynuować pobyt w warunkach bezpiecznych dla zdrowia.
Kto decyduje o leczeniu z EKUZ?
Zawsze lekarz, który udziela Ci pomocy. Bierze pod uwagę Twój stan zdrowia i planowany pobyt w danym państwie.
Pamiętaj. Jeśli chcesz skorzystać z leczenia planowanego lub wrócić na kontynuację leczenia, złóż do nas wniosek o zgodę na takie leczenia. Takie świadczenia nie są objęte EKUZ.
Jak skorzystać z leczenia?
Jeśli potrzebujesz pomocy medycznej, weź ze sobą EKUZ, dowód osobisty lub paszport i udaj się do najbliższej placówki publicznej służby zdrowia w kraju, w którym jesteś. Pokaż te dokumenty lekarzowi lub administracji placówki.
Z leczenia możesz skorzystać wyłącznie w placówce, która działa w ramach publicznej służby zdrowia. Jeśli masz kłopot z ustaleniem, gdzie się zgłosić, otwórz zakładkę z informacjami o leczeniu w poszczególnych państwach. Znajdziesz tam również dane kontaktowe do lokalnej instytucji, która Ci pomoże.
Zasady w poszczególnych krajach
Pamiętaj. Lekarz musi zobaczyć kartę, by sprawdzić zawarte na niej dane pod kątem zgodności ze wzorem określonym w przepisach unijnych. Podanie samego numeru karty nie wystarczy.
Jeśli nie masz EKUZ, a musisz skorzystać z leczenia, sprawdź, jak otrzymać dokument zastępujący EKUZ w zakładce „Wyjazd bez EKUZ”.
Jak uzyskać EKUZ?
Zajrzyj do zakładki „EKUZ”.
Wybierz wniosek związany z wyjazdem turystycznym (na czasowy pobyt w innym państwie UE/EFTA – w celu nauki, z wizytą do rodziny lub w innym celu, który nie wiąże się z wykonywaniem pracy, leczeniem planowanym lub zmianą miejsca zamieszkania)
W zakładce „Wyrobienie EKUZ” znajdziesz informacje o:
- sposobach składania wniosku,
- terminie ważności karty,
- czasie oczekiwania na rozpatrzenie wniosku.
Na odwrocie wniosku znajdziesz informację o wymaganych dokumentach. Przeczytaj je dokładnie przed złożeniem wniosku.
Ważne!
- Jeżeli wyjeżdżasz do Wielkiej Brytanii zapoznaj się z zasadami obowiązującymi po 31 grudnia 2020 r. w zakładce Brexit
- Jeżeli nie jesteś obywatelem państwa członkowskiego UE, to nie możesz skorzystać z bezpłatnego leczenia na EKUZ w następujących krajach: Islandia, Norwegia, Lichtenstein, Szwajcaria, Dania.
Kiedy przysługuje Ci EKUZ?
Otrzymasz EKUZ, jeśli jesteś osobą uprawnioną do świadczeń zdrowotnych w Polsce i wyjeżdżasz w celach turystycznych.
Uprawnione do świadczeń są:
- osoby ubezpieczone (np. pracujące, na emeryturze),
- osoby nieubezpieczone, które jednak mają prawo do leczenia na podstawie szczególnych uprawnień (np. dzieci do lat 18, które nie mogą być zgłoszone do ubezpieczenia przez rodzica lub dziadka).
Uprawnienie takie przysługuje po dopełnieniu określonych formalności urzędowych, np. zgłoszeniu:
- pracownika do ubezpieczenia przez pracodawcę,
- emeryta przez ZUS lub KRUS (wypłacających mu emeryturę),
- dziecka do ubezpieczenia jako członka rodziny przez rodzica.
Kiedy EKUZ traci ważność?
EKUZ jest ważny do momentu określonego jako data ważności karty.
Pamiętaj. Jeśli w trakcie ważności EKUZ utracisz prawo do świadczeń z NFZ, nie możesz się nią dalej posługiwać.
Nastąpi to na przykład, gdy:
- zakończysz pracę (dotyczy to osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, mianowania, oraz żołnierzy i funkcjonariuszy),
- otrzymasz urlop bezpłatny,
- zawiesisz lub zakończysz działalność gospodarczą,
- stracisz status osoby bezrobotnej,
- stracisz prawo do emerytury lub renty albo zostanie ono zawieszone,
- stracisz status rolnika,
- stracisz prawo do świadczenia społecznego (innego niż zasiłek dla osób bezrobotnych, emerytura lub renta), np. zasiłku stałego z pomocy społecznej, zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego czy świadczenia pielęgnacyjnego,
- rozwiążesz umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego z NFZ.
Prawo do posługiwania się EKUZ wygasa wówczas po 30 dniach. Również dla osób, które zgłosiłeś do ubezpieczenia zdrowotnego jako członków rodziny.
Jeśli jesteś studentem lub uczniem, Twoje prawo do EKUZ wygasa:
- po 6 miesiącach od zakończenia nauki lub skreślenia z listy uczniów – gdy byłeś uczniem,
- po 4 miesiącach od ukończenia studiów lub studiów doktoranckich albo skreślenia z listy studentów lub uczestników studiów doktoranckich oraz z chwilą ukończenia 26 lat – gdy byłeś studentem.
Skontaktuj się ze swoim oddziałem NFZ, jeśli uzyskałeś EKUZ w związku z wyjazdem turystycznym, a np.:
- rozpocząłeś pracę w innym państwie,
- rozpocząłeś działalność gospodarczą w innym państwie,
- uzyskałeś emeryturę lub rentę z innego państwa.
Musimy ustalić, gdzie powinny być płacone składki i kto powinien finansować koszty Twojego leczenia. Możesz bowiem być objęty ubezpieczeniem tylko w jednym państwie UE lub EFTA.
Pamiętaj. Jeśli posługujesz się kartą bez uprawnienia, narażasz się na ryzyko zwrotu kosztów świadczeń, które ponieśliśmy.
Czy mogę się leczyć, jeśli nie mam EKUZ?
Tak, ale zagraniczny świadczeniodawca ma wówczas prawo wystawić Ci rachunek za leczenie, według stawek obowiązujących prywatnych pacjentów. Warto więc zadbać o uzyskanie EKUZ przed wyjazdem.
Z EKUZ wszystkie świadczenia zdrowotne niezbędne z medycznego punku widzenia otrzymasz bezpłatnie, o ile należą się one nieodpłatnie osobom ubezpieczonym w danym państwie.
Gdy zapomniałeś wyrobić EKUZ, możesz złożyć wniosek o Certyfikat tymczasowo zastępujący EKUZ (PDF - 242kb). Jest to dokument, który uprawnia do takich samych świadczeń jak EKUZ. Wydawany jest, gdy osoba uprawniona nie wyrobiła karty lub ją zgubiła.
Format papierowy certyfikatu umożliwia jego przesłanie na wskazany we wniosku adres e-mail lub faks placówki zdrowotnej.
Jak uzyskać certyfikat?
- Pobierz, wypełnij i podpisz wniosek, dostępny na naszej stronie.
- Wskaż daty, w jakich świadczenie zostało udzielone, lub datę początkową, jeśli leczenie nadal trwa.
- Wpisz, jak mamy Ci odesłać dokument.
- Zeskanuj wniosek lub zrób jego zdjęcie i wyślij do swojego oddziału NFZ.
- Certyfikat wydamy na czas udzielania świadczenia – a więc ograniczony.
Jeśli nie możesz pobrać wniosku z naszej strony:
- Napisz pismo odręcznie, wpisując wszystkie dane wymagane we wniosku, czyli imię, nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia lub PESEL, okres, na jaki certyfikat ma zostać wydany, oświadczenie, że wszystkie dane zawarte we wniosku są zgodne ze stanem prawnym i faktycznym, oraz ewentualny telefon kontaktowy.
- Podpisz pismo i wyślij jego skan lub zdjęcie do swojego oddziału NFZ.
Certyfikat wydamy w ciągu 3 dni roboczych, jeśli będziemy mogli potwierdzić Twoje prawo do świadczeń na podstawie danych, jakie mamy. Jeśli to nam się nie uda, poprosimy Cię o dostarczenie dokumentów potwierdzających ubezpieczenie.
Jeśli nie możesz złożyć wniosku sam, poproś o pomoc świadczeniodawcę lub inną osobę, z którą masz kontakt. Musisz jednak ją upoważnić do złożenia wniosku w Twoim imieniu.
wzór upoważnienia - PDF (192kb)
Czy odzyskasz zwrot kosztów leczenia, gdy nie masz ani EKUZ, ani certyfikatu?
Jeśli nie masz ani EKUZ, ani certyfikatu, musisz opłacić wszystkie rachunki, które wystawił Ci świadczeniodawca.
O zwrot tych kosztów możesz się ubiegać:
- w instytucji ubezpieczeniowej kraju, w którym się leczyłeś, jeśli ma takie procedury,
- w oddziale wojewódzkim NFZ – po powrocie do kraju lub od razu wysyłając wniosek pocztą.
Procedura zwrotu kosztów wymaga ustalenia wysokości przysługującego zwrotu. W tym celu wyślemy do instytucji ubezpieczeniowej państwa, w którym się leczyłeś, pytanie, jaka część kosztów zostałaby rozliczona między instytucjami w przypadku okazania EKUZ. Po otrzymaniu odpowiedzi zwrócimy Ci poniesione koszty we wskazanej wysokości.
W zakładce „Zwrot kosztów leczenia w państwach UE lub EFTA” znajdziesz szczegółowe informacje o procedurze zwrotu obowiązującej w Polsce.
Wniosek przeznaczony jest dla osób ubezpieczonych w NFZ, członków rodzin zgłoszonych przez osoby ubezpieczone, osób nieubezpieczonych z prawem do świadczeń, których wyjazd do innego niż Polska państwa UE lub EFTA jest związany z pobytem czasowym. Może to być wyjazd turystyczny, wyjazd w celu nauki (szkoła/studia) lub inny wyjazd czasowy, który nie jest związany z wykonywaniem pracy, zmianą miejsca zamieszkania lub leczeniem planowanym.
Pamiętaj. Okres ważności EKUZ liczony jest od dnia złożenia wniosku.
Sprawdź Jak wyrobić kartę EKUZ - krok po kroku
Gdzie uzyskam informację na temat EKUZ?
Jeśli chcesz wiedzieć więcej o karcie EKUZ, możesz:
- zadzwonić na Telefoniczną Informację Pacjenta – 800 190 590, czynną przez całą dobę, 7 dni w tygodniu.
- odwiedzić jeden z wojewódzkich oddziałów NFZ i zapytać naszego pracownika.
Dlaczego karty EKUZ nie zawsze są honorowane w innych krajach, zwłaszcza w Niemczech?
EKUZ nie jest uznawana najczęściej w takich sytuacjach:
- Lekarz nie uznał świadczenia za niezbędne z medycznego punktu widzenia.
- Świadczenie ma charakter planowany.
- Świadczenie nie jest finansowane w państwie pobytu.
- Lekarz lub placówka medyczna nie ma dostatecznej wiedzy dotyczącej karty i zasad jej obowiązywania.
Możesz wtedy skontaktować się z instytucją ubezpieczeniową w miejscu pobytu, np. kasą chorych w Niemczech, z prośbą o wyjaśnienie lub interwencję u lekarza lub w placówce medycznej, gdzie się leczysz.
Czy na podstawie EKUZ finansowane są porody?
- Tak – jak wszystkie inne świadczenia, które z powodów medycznych stają się niezbędne podczas pobytu w innym państwie członkowskim UE/EFTA. Czyli każde świadczenie rzeczowe w związku z ciążą lub narodzinami dziecka, np. kiedy podczas pobytu rozpocznie się przedterminowy poród. Zawsze jednak bierze się pod uwagę charakter tych świadczeń oraz czas trwania pobytu, aby nie trzeba było przyspieszać wyjazdu z powodu przymusu podjęcia leczenia w Polsce.
- Nie – kiedy wyjeżdżasz za granicę, żeby urodzić dziecko (świadczenie planowane). W takim przypadku musisz uzyskać zgodę Narodowego Funduszu Zdrowia na takie leczenie.
Czy na podstawie EKUZ wydanej przez instytucję innego państwa UE lub EFTA przysługują w Polsce szczepienia?
Tak, jeżeli tak zadecyduje lekarz. Na wizytę zabierz kartę szczepień. Jeśli jej nie masz, lekarz może odmówić szczepienia.
Jeżeli przebywasz w Polsce krócej niż 3 miesiące, nie musisz poddawać się szczepieniom w ramach polskiego Narodowego Programu Szczepień Ochronnych. Natomiast jeśli chcesz i nie koliduje to z kalendarzem szczepień w Twoim kraju, możesz się zaszczepić. Zapłać za szczepionkę, a koszt zaszczepienia rozlicz z NFZ.
Jeśli będziesz chciał kontynuować szczepienia ochronne przewidziane w swoim państwie, a rodzaj i cykl szczepień różni się od obowiązującego w Polsce, pokrywasz koszty zakupu szczepionek z własnych środków.
Czy osoba nieubezpieczona może uzyskać EKUZ?
Tak, jeśli ma prawo do świadczeń na innej podstawie.
Najczęściej są to dzieci i młodzież, które nie mają 18 lat, oraz kobiety w ciąży lub w sytuacji porodu i połogu. Muszą mieć polskie obywatelstwo lub mieć miejsce zamieszkania w Polsce. Więcej znajdziesz w art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o świadczeniach.
Dlaczego EKUZ nie może być wydawana ze standardową ważnością – dla wszystkich osób np. na rok?
EKUZ jest wydawana na przewidywany czas trwania uprawnienia ubezpieczonego. Okres ten może się różnić w zależności od tego, na jakiej podstawie dana osoba jest ubezpieczona.
Ile trwa wyrobienie EKUZ?
Jeśli złożysz wniosek osobiście, otrzymasz kartę tego samego dnia.
Jeśli złożysz wniosek pocztą lub elektronicznie (email, IKP, ePUAP), rozpatrzymy go w ciągu 3 dni roboczych, od kiedy do nas wpłynie. Od czerwca do września może to potrwać do 10 dni roboczych. Czas otrzymania karty będzie uzależniony od czasu jej dostarczenia przez pocztę.
Czy do wyrobienia EKUZ jest potrzebne zdjęcie?
Nie. EKUZ wydajemy zgodnie ze standardem wizualnym określonym w decyzji nr S2, który nie zawiera zdjęcia.
Czy w Polsce można posługiwać się EKUZ wydaną przez Narodowy Fundusz Zdrowia?
Nie można. EKUZ wydany przez NFZ potwierdza prawo do świadczeń zdrowotnych w innym niż Polska państwie członkowskim UE/EFTA.
Czy na podstawie EKUZ refundowany jest transport pacjenta do szpitala i ewentualny transport do Polski, w tym również osoby zmarłej za granicą?
- Tak – jeżeli transportem do szpitala zajmuje się podmiot należący do publicznej opieki zdrowotnej. EKUZ pokrywa koszty takiego świadczenia na zasadach obowiązujących w danym państwie.
- Nie – w przypadku transportu międzynarodowego. NFZ w ramach EKUZ nie pokrywa kosztów transportu medycznego do Polski.
Możesz złożyć wniosek do swojego oddziału NFZ o zgodę na pokrycie kosztów transportu do miejsca leczenia lub zamieszkania w kraju – najtańszym środkiem komunikacji, możliwym do zastosowania w aktualnym stanie zdrowia. Jednak przewidywane koszty leczenia za granicą muszą przewyższać koszty transportu i leczenia w kraju. Wniosek nie dotyczy transportu osoby zmarłej.
Czy wydanie EKUZ jest odpłatne?
Nie. EKUZ wydajemy bezpłatnie.
Czy EKUZ uprawnia do korzystania ze świadczeń w innych państwach niż kraje UE/EFTA, np. w Egipcie, Tunezji, Turcji?
Nie. EKUZ uprawnia Cię do korzystania ze świadczeń zdrowotnych, tylko gdy przebywasz w innym państwie członkowskim UE lub EFTA. Wynika to z przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, które obowiązują tylko na terytorium Unii Europejskiej i państw EFTA.
Jeśli wybierasz się za granicę poza UE, wykup komercyjną polisę ubezpieczeniową, która w razie konieczności pokryje koszty leczenia.
Dlaczego EKUZ wydane przez instytucje innych państw członkowskich UE/EFTA mają oznaczenia chipowe, a polska karta nie?
Chip na karcie EKUZ jest nieobowiązkowy. Komisja Administracyjna dopuściła możliwość dodatkowego umieszczenia danych również na nośniku elektronicznym. Jednakże brak chipa nie może być podstawą do tego, aby zagraniczny lekarz odmówił udzielenia Ci pomocy medycznej.